De snelcursus van Danny Buijs.

Danny Buijs begon in de zomer van 2018 vol hoge verwachtingen aan zijn eerste trainersklus in het betaalde voetbal. De oefenmeester kwam er al snel achter dat verwachtingen en realiteit soms ver uit elkaar liggen. Buijs knokte zich in z’n eerste seizoen met zijn team knap terug vanuit een benaderde positie, haalde de play-offs en verlengde begin 2020 zijn contract met twee jaar. Buijs gaf onlangs een uitgebreid interview aan het FC Groningen Journaal. Een verhaal over hoe de trainer in korte tijd zichtbaar groeide. 

Ook de trainer groeit in Groningen

Een start onder in de Eredivisie, een directiewisseling, wedstrijden die werden opgeschoven vanwege Europese successen van andere clubs en uiteraard de onzekere tijd waarin het land terechtkwam in de coronacrisis. Danny Buijs maakte, naast de dagelijkse dingen waar een voetbaltrainer tegenaan loopt, veel mee in zijn eerste twee jaar als hoofdtrainer in het betaalde voetbal.
 
Keukentafel
“Je kunt het rustig een snelcursus na de trainerscursus noemen,” lacht Buijs. “Het was niet zo dat ik dacht zomaar even trainer in de Eredivisie te worden, maar ik heb onbewust onderschat wat er allemaal bij komt kijken. Ik herkende zaken die ik in mijn spelerscarrière heb gezien, maar als je eenmaal zelf op de stoel van hoofdtrainer zit, is het toch anders dan van de buitenkant.”
 
Niemand die Danny Buijs goed kent, zal verbaasd hebben gekeken toen bleek dat de voormalig middenvelder uit Alblasserdam zich vol ging richten op het diploma Coach Betaald Voetbal. Buijs is een enorm voetbaldier en lijkt voor het trainersvak geboren. “Toen ik een jaar of 16 was, zat ik vaak lange tijd aan de keukentafel. Schriftje en pen erbij. Dan tekende ik systemen uit en vroeg ik mezelf af hoe je met 4-3-3 het beste druk kon zetten op een tegenstander die ook 4-3-3 speelde. Ik ging schuiven met spelers en zo ontstonden er ruimtes op het papier. Hoe bespeel je die ruimtes? Reuze interessant vond ik dat. Ik kon zo uren bezig zijn.”

Verwachtingen vs. realiteit
Het maakte de trainer tactisch ijzersterk, maar er viel nog veel winst te behalen op andere belangrijke vlakken van het trainersvak. Buijs meent dat zijn eigen verwachtingspatroon in combinatie tot zijn enthousiasme en perfectionisme niet goed stonden afgesteld met de realiteit bij een club als FC Groningen. “De groep waarmee ik begon was heel jong in ervaring. Veel spelers moesten toegroeien naar een status van volwaardig Eredivisiespeler, terwijl mijn verwachting was dat ze dat al waren.”
 
“Dat vraagt om een andere benadering en als die verwachtingen botsen met de realiteit, levert het teleurstellingen en frustratie op. Voor mijn gevoel is dit een reden dat er naar mijn mening soms teveel negativisme hangt rond FC Groningen. Het was ook mijn verkeerde inschatting en hoewel ik jongens oprecht probeerde te helpen, werkte mijn aanpak af en toe juist averechts. Het omslagpunt zat ‘m in 4 punten uit 10 wedstrijden en de 18^de plek in de Eredivisie. Ik besefte dat ik het anders moest gaan doen.”
 
Ontwikkeling
Buijs zag in dat zijn groep over talent beschikte en hanteerde een positievere aanpak. Samen met een kwaliteitsinjectie in de winterstop is het team daardoor volgens de trainer naar elkaar toegegroeid en hoe dichter je bij elkaar staat, hoe sneller de ontwikkeling bij spelers gaat. “We hebben bij FC Groningen fantastische faciliteiten en veel specialisten klaarstaan die iedere dag met die gasten bezig zijn. Dat heeft de club echt heel goed voor elkaar. Het grootste deel van de ontwikkeling doet een speler uiteindelijk zelf door gebruik te maken van die faciliteiten en specialisten. Een hoofdtrainer zorgt voor het laatste stukje door de speler op te stellen en speelminuten op het hoogste niveau te geven, wat natuurlijk ook essentieel is in die ontwikkeling.”
 
Ideale route
De coach leert snel en noemt Daniël van Kaam als voorbeeld. “We herkenden het talent van Daniël en hebben hem in 2018 laten debuteren. Maar we zagen ook dat hij moest toewerken naar het niveau van de Eredivisie. Dit is voor de meeste jeugdspelers een gigantische stap, de absolute toptalenten daargelaten. We zijn veertien maanden achter de schermen intensief met hem bezig geweest, hebben hem overal bij betrokken. We gingen met Daniël zitten, gaven complimenten of waren soms juist heel kritisch en lieten hem op de training en in oefenwedstrijden ervaring opdoen.”
 
“Door met of juist tegen jongens als Samir Memisevic te spelen kon hij wennen aan wat er wordt gevraagd van een Eredivisie-speler. Het is een heel traject geweest, maar volgens mij wel de ideale route die je moet bewandelen als talent. De speler zelf moet geduldig zijn en keihard blijven werken. Op een bepaald niveau komen is één, daar blijven is de volgende stap.”

Groeien
Volgens Buijs lopen er zo wel meer talenten bij de club. “Het gaat doorlopend om het managen van verwachtingen en realiteit. Wellicht verwacht je dat een talent uit de opleiding of een nieuwe jonge jongen bij de club zich zomaar even in het eerste team speelt. De realiteit is echter dat talenten bij FC Groningen kunnen bouwen, verder groeien in de ontwikkeling. De ambitie is dat ze volwaardige Eredivisiespelers worden en toegroeien naar een hoger niveau, waardoor we ze uiteindelijk voor FC Groningen een grote marktwaarde vertegenwoordigen.”
 
Hoewel Buijs grote stappen voorwaarts heeft gezet in zijn eigen persoonlijke ontwikkeling, brengt zijn perfectionisme en ongeduld hem af en toe toch nog in conflictsituaties. “Mijn valkuil is dat ik enorm hoog in mijn emotie kom als mijn verwachtingspatroon niet juist is. Dat heb ik van nature. Ik ben ook superkritisch op mezelf en mijn omgeving.  Als mijn kinderen met een rapport thuiskwamen waarop dertien goede, maar twee mindere resultaten stonden, legde ik altijd de focus op het beter maken van de twee mindere resultaten.”
 
Perfect rapport
Buijs dacht zijn kinderen op die manier aan een perfect rapport te helpen. “Dat was dom van mij, want wat ik me niet realiseerde was dat ik een stukje vertrouwen, positiviteit en plezier wegnam. Terwijl mijn bedoelingen dus goed waren. Ik heb geleerd positiever naar dat soort zaken en het voetbal te kijken. Door een positieve benadering breng je spelers, maar ook je kinderen, in hun kracht. Geef je ze energie. Uiteraard kun je daarin de twee mindere vakken of punten blijven benoemen, maar leg je de focus ergens anders.”
 
Volgens Buijs is dit ook te vertalen naar FC Groningen. “Sommige mensen benadrukken altijd wat niet goed gaat. Het klopt dat er dingen niet goed gaan – dat zal ook in de toekomst zo blijven, want we zijn FC Groningen en geen Liverpool – maar er gaan ook veel dingen wél goed! Maar daarvan genieten we te weinig of we beseffen niet eens dat ze er zijn, omdat we alleen maar letten op wat niet goed gaat. De beeldvorming rond de club speelt daar zeker een rol in.”
 
Drijfveer
Buijs weet van zichzelf dat hij niet alles uit zijn spelerscarrière heeft gehaald. De voormalig middenvelder van onder meer FC Groningen en Feyenoord liet het naar eigen zeggen liggen op lifestyle. De gemiste kans in zijn spelersloopbaan is een drijfveer om het maximale te halen uit zijn trainerscarrière. “Ik wil mezelf ontwikkelen en daarin krijg ik bij FC Groningen alle mogelijkheden. Door de gedachte dat ik het als speler op bepaalde vlakken heb laten liggen, is de drang om te presteren als trainer alleen maar groter. Om dat voor elkaar te krijgen, moet ik openstaan voor nieuwe dingen.”
 
Het zijn inzichten die Buijs zelf opdeed in de laatste jaren en waarbij hij bewust hulp zocht door met professionals te gaan praten. Een moedige stap van de trainer, die vanuit zijn omgeving niet gewend was om met gesprekspartners als psychologen te sparren. “De omgeving waarin je opgroeit, is bepalend voor hoe je tegen zaken aankijkt. Wanneer tegen je wordt gezegd dat psychologen gek zijn, zal je niet gemakkelijk zo’n stap zetten. Je moet die cirkel doorbreken. In dat soort gesprekken komen je tekortkomingen op tafel en dat is confronterend. Je gaat van nature excuses zoeken, dingen goedpraten.”

Even pijn
Als speler van ADO Den Haag kreeg Buijs te maken met gedragstherapeut Marco Wins, met wie hij nog altijd af en toe contact heeft. Bij Kozakken Boys zocht een bekende van de trainer een proefpersoon voor een studie ‘psychosynthese’ en Buijs bood zichzelf direct aan. Tegenwoordig behoort de trainer van de Trots van het Noorden tot een klasje dat een cursus prestatiepsychologie volgt.
 
“Een heel interessante cursus waaraan meerdere mensen van de club deelnemen. Die gesprekken met Marco of bij Kozakken Boys deden af en toe best even pijn. Het zweet brak me dan uit. Ik wilde me verdedigen, maar er zat telkens wel inhoud in wat er werd verteld. Ze maakten me als speler of trainer, maar ook als mens beter. Ik heb nog steeds van dit soort gesprekken en zie dat ik de laatste twee jaar enorme stappen heb gezet op dit vlak.”
 
Roerig
De eerste twee jaar als Eredivisie-trainer waren roerig voor Buijs, maar hij leerde snel en haalde in zijn eerste seizoen na een bijna uitzichtloze positie uiteindelijk heel knap de play-offs. De coach liet zich niet van de wijs brengen toen bleek dat de directie die hem had aangesteld de club verliet en de Trots van het Noorden onder aanvoering van nieuwe beleidmakers een andere koers ging varen. “Natuurlijk is dat wel even spannend, want je bent benieuwd naar de plannen en of Danny Buijs daarin past. Ik ben blij dat ik mijn contract met twee jaar heb kunnen verlengen, want we zijn met heel mooie ontwikkelingen bezig bij deze club, al zijn die nog niet altijd direct zichtbaar voor iedereen.”
 
DNA van FC Groningen
De coronacrisis van de laatste maanden was voor iedereen een ware beproeving. Ook Danny Buijs kende een moeilijke periode waarin hij zijn energie niet kwijt kon op het veld. “Het meest vervelende was dat niemand wist waar-ie aan toe was. Je bent gewend om iedere week naar een wedstrijd toe te werken, maar dat viel weg. Aan de andere kant kwam ik nu aan zaken toe waarvoor ik tot dan toe niet altijd tijd had.”
 
“Zo zijn we met de club al een tijdje bezig met een proces waarin we het DNA van de manier van voetballen willen bepalen. Iedereen heeft daarover een mening en dat maakt het heel complex, maar tegelijkertijd ook zeer interessant. Wat is het DNA van FC Groningen en hoe willen we gaan voetballen? Sluit dat aan bij de wensen van de supporters en sponsors? Als we dat hebben staan, kunnen we gerichter gaan zoeken naar spelers die in het DNA van FC Groningen passen. Dat DNA wordt het fundament, los van of Danny Buijs of wie dan ook trainer is.”